Қытай мен Қазақстандағы жаңа медиа мен дәстүрлі медианың пандемия кезіндегі ақпарат тарату тиімділігінің салыстырмалы зерттеуі

Аңдатпа

Постақиқат дәуірінде эмоциялар мен ұстанымдар біртіндеп объективті фактілерден басым түсіп, қоғамдық қабылдауда негізгі факторларға айналуда. Бұл зерттеу Қытай мен Қазақстанды мысалға ала отырып, COVID-19 пандемиясы кезінде осы екі елдегі өзіндік медиа мен дәстүрлі медианың ақпарат таратудағы айырмашылықтарын сауалнама арқылы салыстырып, талдайды. Сандық мазмұнды талдау мен аудиторияға сауалнама жүргізу нәтижесінде Қытайда өзіндік медиа жеделдігі мен интерактивтілігі арқылы індет туралы ақпаратты жылдам таратқаны, алайда эмоционалдық сипаттағы кейбір мазмұн қауесеттердің таралуына ықпал еткені анықталды. Дәстүрлі медиа болса, саясаттық реттеу мен бақылауға бағынғанымен, жоғары үйлесімділік көрсетіп, қоғамдық сенім тұрғысынан басым болды. Қазақстанда дәстүрлі медиа ресурстарының салыстырмалы түрде шоғырлануына байланысты індеттің алғашқы кезеңінде дәстүрлі медианың беделі жоғары болды. Алайда жаңа медиадағы ақпараттың бытыраңқылығы мен қарама-қайшылығы, реттеудің әлсіздігіне байланысты, ресми ақпаратқа деген қоғамдық сенімді әлсіретті. Зерттеу бұдан әрі екі елдегі аудиторияның медиаға деген сеніміндегі айырмашылықтарға саяси мәдениет, медиа экологиясы және ақпараттық басқару үлгісі әсер ететінін көрсетеді: Қытай халқы дәстүрлі медиаға институционалдық тәуелділік танытса, Қазақстандағы жастар шекаралық өзіндік медиа арқылы алуан түрлі ақпаратты алуды жөн көреді. Бұл зерттеу трансұлттық контекстердегі постақиқат коммуникация тетіктерін салыстырудың жаңа қырларын ашып, қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдайлар кезіндегі ақпараттық басқару стратегияларын жетілдіру жолдарын ұсынады.
Кілт сөздер: жаңа медиа, дәстүрлі медиа, COVID-19, Қазақстан, Қытай.