«Public history» контекстіндегі медиакеңістік: өткенді демократияландыру мен интерпретациялау тетіктері

Аңдатпа

Бұл мақалада бұқаралық ақпарат құралдарының тарихи білімді қалыптастыру мен таратудағы рөліне жаңа көзқарас ұсынылады. Медиакеңістік тек ақпарат алмасу арнасы ретінде ғана емес, сонымен қатар «public history» дамуының маңызды элементі ретінде қарастырылады. Ол екі негізгі функцияны орындайды: 1. тарихи білімді тарату және интерпретациялау құралы болу; 2. демократияландыру тетігіне айналу, өйткені ол кәсіби тарихшылардың тар шеңбері мен кең аудитория арасындағы кедергілерді жояды. Осылайша, медиа тыңдармандар мен оқырмандар аясын кеңейтеді, өткенге қызығушылықты арттырады және әртүрлі әлеуметтік топтарға маңызды тарихи оқиғалар мен үдерістерді талқылауға қатысуға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында пәнаралық әдістер қолданылды, соның ішінде қазақстандық заманауи медиаматериалдарға дискурсивті және контент-талдау: әлеуметтік желілердегі подкасттар, жаңалық мақалалары, телебағдарламалар, деректі фильмдер және онлайн жарияланымдар (көбісі қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде қолжетімді). Бұл тәсілдер бұқаралық ақпарат құралдарының тарихи білімді демократияландырудағы рөлінің оң және проблемалық қырларын анықтауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері тарихтың медиатизациясы демократиялық тәжірибелерді нығайтудың маңызды факторларының бірі екенін көрсетті. Алайда бұл үдерістің тиімділігі көбіне кәсіби тарихшылардың — медиевистика немесе аймақтану сияқты тар маманданған салалардағы зерттеушілердің — тарихи материалды интерпретациялау мен ұсынуға қаншалықты тартылғанына байланысты.